Metni Anlama ve Çözümleme
1 Aşağıda, okuduğunuz metinden alınan cümleler verilmiştir. Bu cümlelerde geride bıraktığımız altı çi zili sözcük ve sözcük kümelerinın anlamlarını cümlenin bağlamından hareketle ön görü ediniz. Tahminlerinizi sözlükten denetim ediniz.
a) "Neriman Beyoğlu'na çıktığı süre, durumus Türk madurumlalerinde oturanların fazlası gibi, kendini büyük bir seyahat yapmış sanırdı."
durumus: katışık olmayan, katışıksız, saf
b) "Bir İstanbul kızı bulunduğu amacıyla Neriman'ın bu farklar karşısındaki hayreti azalmıştı; fa kat bir süreten beri kendisinde yeni bir hayatın iştiyakı ve yeni bir uygarlığın bilinçu uyanmaya başladığı amacıyla bu farkların her birine tek tek ilgi göstermekten hoşlanıyordu."
iştiyak: istek, heves bilinç: bilinç
c) "Bir ıtriyat mağazasının camekânı önünde durdular."
ıtriyat: güzel kokular, parfüm
ç) "Burada her şey, tek başına konmuş zarif bir küçük şişenin tatlı mavisi, kırmızı ipek bir püskül, kara kadifelerin arasında gizlenmiş ve ampulün yumUşak ziyası, bir gümüşün parıltısı..."
ziya: ışık, aydınlık
d) "Kıyafetlere, yürüyüşlere, yüzlerdeki anlamlara büyük bir tecessüsle bakan gözleri, her bireyin alâkasını çekerek büyüyor, parlıyor ve daima canlı bakıyordu."
tecessüs: merak, görme anlamya merakı
2. Okuduğunuz Romanın hususu ve ilişkisi nedir? Açıklayınız.
Fatih-Harbiye Romanının hususu: Neriman'ın iki değişik mekân (Fatih, Harbiye) çevresinde başından geride bıraktığımız hadiseler
Fatih-Harbiye Romanının ilişkisi: Doğu-Batı çatışması
3 Okuduğunuz parçadaki hadiseleri, gerçekleşme sırasına göre alçakta verdiği boşluklara ya zınız. Buradan hareketle makalenın hadise örgüsünü belirleyiniz.
a) Neriman ile Fahriye'nin Beyoğlu'nda esans şişesini doldurmak amacıyla ıtriyat mağazasına girmesi
b) Neriman'ın pasadetde Macit'le karşılaşması
c) Macit'in Neriman'ı baloya çağrı etmesi
ç) Neriman'ın, baloya nasıl gideceğini düşünerek eve gitmesi
d) Şinasi'in, Neriman'dan ayrıldıktan sonra eve gitmesi ve kız kardeşiyle hususşması
NOT: Buraya son kısımdaki özet bölgede bulunan hadiseler alınmamıştır.
Sonda bulunan özet alderhalki hadiseler:
Neriman'ın balo amacıyla kıyafet alabilmek üzere Şişli'ye dayı kızlarının yanına gitmesi
Dayı kızının anlattığı öyküden büyülenen Neriman'ın pişmanlık duyması ve dönmek üzere tramvaya binmesi
4. "Fatih-Harbiye" Romderhalki bireylerin bilhassarini verdiği boşluklara makalenız.
Neriman: Batı'ya özenen bir karakter. Geleneksel hayat tipinden nefret etmektedir. Ancak daha sonra pişman olmuştur.
Şinasi: Neriman'ın sözlüsüdür. Geleneksel hayat tipinı temsil eder. Ud çalıyor.
Macit: Batı hayat tipinı benimseyen züppe bir tip
Faiz Bey: Neriman'ın babasıdır. Kızının Şinasi ile evlenmesini istek etmektedir. Fedakar bir babadır.
5. "Fatih-Harbiye" Romderhal Fatih ve Beyoğlu'nun Neriman yönünden görünüşü nasıl verilmiştir? Bu mekânların temsil ettiği hayat tipi ya da dünya fikiri nedir? Karşılarındaki boşluğa makalenız.
Fatih: Doğu'ya özgü, geleneksel hayatın yaşandığı mekan
Harbiye (Beyoğlu), Batı'ya özgü çağdaş hayat tipinın mekanı.
6. Okuduğunuz parçada süreyi söyleyen öğeleri belirleyerek alttaki boşluklara makalenız.
Gün: istikbal perşembe, bugün, o akşam, iki gündür, dokuz gün
Ay: daha bir ay öncesinde, her ay
7. Aşağıdakilerden hangisi okuduğunuz Romanda hadiselerin akışını yönlendirasli çatışma, hangisi asli çatışmayı meydana getiren nedendir? Açıklayınız.
a) Neriman'ın geleneğe bağlı hayat tipi ile çağdaş hayat tipi arasında kalması
b) Neriman'ın varlıklı ve fakir iki erkek arasındaki kararsızlığı
8. Aşağıda verdiği parçadan hareketle makalenın hangi bakış yönüyle kaleme alındığını belirleyiniz.
"Satış memuru kız, esans şişesini doldururken Neriman bişi hatırladı: Küçükken babası onu Ramazan’da Bemakalet sergisine gdhadiseırdü. Orada, çadır gibi bişiyin altında, Arap kılıklı bir adam, büyük küçük fazlası yağlı, pis şişeler arasında, ayakta durur, kokular satardı. Bu çadıra uzaktan yaklaşırken bile sert bir nane, bahar, hacıyağı kokusu Neriman’ın midesini bulandıracak derecede burnuna dolardı ve oradan acele geçmek isterdi...
Son vakitlarda sıklıkla yaptığı mukayeseyi yineladı ve bu iki koku arasındaki farkı düşündü.
Yolda yürürlerken herkes, Fahriye'den ziyade Neriman'a ilgi ediyor idi. Ancak bu, Neriman'ın herkese tek tek ilgisinin karşılığından diğer bişi değildi."
Romandan alınan bu metin ilahi (adetısal, hakim) bakış yönüyle makalelmıştır.
Eleþtirel Okuma
1. Okuduğunuz Roman 1931 senesinde yayımlanmıştır. Romanda bahsedilen hadiseler hangi kültürel çatışmalar çevresinde ilerlemektedir? Tyükselişinız.
Fatih-Harbiye Romderhalki ana çatışma Doğu-Batı çatışmasıdır.
2. Peyami Safa hakkındaki bir ttesirk yapınız. Okuduğunuz Roman ile Peyami Safa'nın simeşru ve kültürel dünya fikiri arasında bir ilişki var mıdır? Aşağıdaki parçadan da faydalanarak açıklayınız.
"Bir gün Şinasi'yle bu ıtriyat mağazalarından birinin camekânı önünde durmuşlardı. Neriman'daki hevesleri sezen Şinasi demişti ki:
'Bu camekânlar kim bilir kaç Türk kızını baştan çıkardı ve çıkaracak!'
Neriman buradan derhal her geçişinde bu sözü hatırlıyor ve gülümsüyordu.
Çantasındaki esans şişesini doldurmak vesilesiyle mağazaya girdiler. Tüm eşyanın iliklerine geçmiş hafif bir güzel koku."
Peyami Safa'y i ile alakalı internetten ttesirk yapılabilirsiniz.
Yukarıda verdiği cümlelerde Batı zihniyetinın, Batılı hayat tipinın o devrede gençleri tesirlediği söyleniyor.
Paylaş
9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları MEB Sayfa 180-182
4/
5
Oleh
bilgilendirici
